در سالهاي آخر عمر شريف رسول اكرم (ص) (بنابر مشهور در سال دهم هجرت) هيئتي از نصاراي نجران به مدينه آمدند و با حضور در مسجد آن حضرت به بحث و گفتگو با وي پرداختند و با آن كه حق براي آنها روشن شده بود، از روي لجاجت و عناد حاضر به پذيرش حق نشدند. از اين رو پيغمبر اكرم (ص) مأمور شد تا به آنها پيشنهاد مباهله دهد. بدين گونه كه پيامبر و رئيس هيئت نجران، عزيز ترين افراد خود را از ميان فرزندان و زنان و از ميان مردها كساني كه به منزلة جانشان هستند گرد هم آورند و در مقابل هم قرار گيرند. آنگاه هر دو گروه شروع به نفرين كنند و لعنت خدا را بر دروغ گويان قرار دهند.



هيئت نصاراي نجران نخست، مباهله را پذيرفت. پيغمبر اكرم (ص) براي اين امر خطير و پر مخاطره از ميان مردها فقط علي بن ابي طالب، از ميان زنان تنها فاطمة زهرا (س) و از ميان فرزندان فقط حسن و حسين (عليهما السلام) را انتخاب كرد و پا در ميدان مباهله گذاشت. هيئت نجران با ديدن همراهان پيامبر اكرم (ص) و جدّيت آن حضرت در اين ميدان، از انجام مباهله منصرف شد.



تذكر: با توجه به اين كه «أبناء» و «أنفس» جمع و «نساء» اسم جمع است، پيغمبر اكرم (ص) بايد حداقل نُه نفر را همراه خود ميبرد (3 مرد، 3 زن، و 3 فرزند)؛ زيرا اقلّ جمع 3 نفر است، در حالي كه فقط چهار نفر را همراه خود برد. اين، نشان ميدهد كه آن حضرت بيش از چهار نفر، واجد صلاحيت براي شركت در ميدان مبارزه معنوي نيافت.



فخر رازي داستان مباهله را اين گونه نقل ميكند:



رسول اكرم (ص) در حالي كه براي مباهله خارج شد كه جامه نادوخته پشمين سياه رنگي بر دوش، حسين را در بغل و دست حسن را در دست خود گرفته بود، فاطمه پشت سر آن حضرت و علي (ع) پشت سر آنان حركت ميكرد، رسول اكرم به همراهان خود فرمود: وقتي دعا كردم شما آمين بگوييد.



آنگاه ميگويد:



در روايت آمده است: (در ميدان مباهله) حضرت رسول (ص) زير همان جامة پشمين سياه رنگ رفت. پس از آن حسن (ع) جلو آمد، پيامبر (ص) او را داخل كرد. سپس حسين (ع)، بعد فاطمه (س) و پس از آن علي (ع) جلو آمدند و همگي زير آن جامه رفتند. وقتي همگي جمع شدند، حضرت رسول (ص) فرمود: «إِنّما يُريد الله لِيذهب عَنكم الرِجس أَهل البيت ويُطهِّركم تَطهيراً».



فخر رازي د رپايان ميگويد: اهل تفسير و حديث گويا اتفاق بر صحت اين حديث دارند؛ واعلم أنّ هذه الرواية كالمتّفق علي صحتها بين أهل التفسير و الحديث. (تفسير كبير4، جزء 8، ص 88 ـ 89 ، آل عمران/61)



عالم بزرگ اهل سنّت ابو عيسي ترمذي در كتاب خود آورده است:



سعد بن آبي وقاص از پدرش نقل كرده است: وقتي آيه مباهله نازل شد، پيامبر، علي، فاطمه، حسن و حسين را خواند و آن گاه گفت: خدايا! اهل من اينها هستند: لما نزلت هذه الآية «تَعالوْا نَدْع أَبناءنا وأبناءكم و نِساءنا ونِساءكم» الآية دعا رسول الله (ص) عليّاً و فاطمة و حسناً و حسيناً فقال: «اَللّهمّ هؤلاء أهلي» ( سنن ترمذي5،/6،).



بنابراين، ميتوان گفت: اگر واقعاً كسان ديگري نيز جزو «أهل البيت» بودند رسول اكرم (ص) آنان را نيز حاضر ميكرد؛ چون حداقل نُه نفر را بايد ميآورد. از اين رو نياوردن ديگران به ميدان مباهله، نشان ميدهد كه ديگران مصداق «أهل البيت» (به مفهوميكه در اين آيه مطرح است) نبوده اند.

: آية الله جوادي آملي
تجلّي ولايت در آية تطهير